Dahi Diktatör, Türkiye'nin ve dünyanın önde gelen bilim insanlarından A. M. Celal Şengör'ün ilk baskısı 2014 yılında yapılan ve oldukça beğeni alan kitaplarından biridir. Piyasaya çıktığı ilk anda çarpıcı ismiyle dikket çeken kitap, içeriğiyle okuyucuların takdirini kazanmayı başarmıştır. İnkılap Yayınları'ndan çıkan bu eser, Mustafa Kemal Atatürk'ü, dehasını, fikirlerini ve ideallerini Prof. Celal Şengör'ün kendisine has üslubuyla anlatıyor.
Atatürk'ün Bilimsel Yöntemi
Kitap, daha çok Atatürk'ün akılcılığı üzerine yapılan bir analiz ürünüdür. Atürk'ün olaylara yaklaşımı, karşılaştığı sorulara karşı ne gibi yöntemler geliştirdiği ve bu yöntemleri hangi noktalara dayandırdığı kitabın ana çıkış noktasıdır. Atatürk'ün hayatından bir çok örnek ve anektoda ver verilen kitabın söyleşi havasında yazılmış olması ise okuyuculara akıcı ve kolay anlaşılabilir bir içerik sunmuştur.
Yazarın bilim insanı olması göz önüne alındığında kitabın asıl yazılış amacının Atatürk'ün bilimsel yaklaşım yönteminin ve bunu hayatındaki neredeyse tüm alanlarda nasıl uyguladığını okuyucuya aktarmak olduğu görülüyor. Bu noktada yazarın kimliği ve yöntemi ortaya eşsiz bir eser çıkmasını sağlayan en büyük etken olarak değerlendirilebilir.
Prof. Şengör, Dahi Diktatör'ü kaleme alırken şahsi düşüncelerini olabildiğince okuyucuyla paylaşma gayretinde olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk'ü değerlendirirken, Onu ve devrimlerini incelerken oldukça insani bir bakış açısı geliştirmiş ve Atatürk'ün de hata yapabileceğini açıkça kaleme almıştır. Şengör'ün üzerinde durduğu nokta ise Atatürk'ün hata yapsa da bu hatalarından dersler çıkarabildiği ve hatasını kabullenip, düzelterek çalışmaya devam edebilmesidir. Kitabın sadece bir Atatürk kitabından ziyade bir Atatürk ve bilim kitabı olmasının altında yatan esas neden de budur. Atatürk, bilimi tüm hayatında uygulmamış ve tıpkı bilim gibi hata yaptığın farkettiği anda direnmek yerine değişimi seçebilmiştir.
Bu anlamda Dahi Diktatör Atatürk'ün anlamak adına okunması gerek başlıca kitaplardan biridir.
A. M. Celal Şengör Hakkında
1955 Yılında İstanbul'da doğan Şengör, Jeoloji alanında Türkiye'nin ve dünyanın önde gelen bilim adamları arasındadır. Evli ve bir çocuk babasıdır. Bilimsel yaklaşıma verdiği önemle bilenen Prof. Şengör, Amerika Birleşik Devletleri Bilimler Akademisi ve Rus Bilimler Akademisi üyeliklerine sahiptir. Halen Çalışmalarını İstanbul Teknik Üniversitesi'nde devam etmektedir.
ÖZGEÇMİŞProf. Dr. Dr. h.c. mult. A. M. Celâl Şengör24 Mart 1955’te İstanbul’da doğdu. 1973 yılında Robert Academy’yi bitirdi, 1978’de University at Albany’den (State University of New York) jeolog olarak mezun oldu. Aynı üniversitede 1979’da master, 1982’de doktora yaptı. 1981’de İTÜ Maden Fakültesi Genel Jeoloji kürsüsüne asistan oldu. 1984’te Londra Jeoloji Cemiyeti’nin “Başkanlık Ödülü”nü, 1986’da TÜBİTAK’ın “Bilim Ödülü”nü aldı. Aynı yıl İTÜ Maden Fakültesi Genel Jeoloji Anabilim dalında doçent oldu. 1988’de Neuchâtel Üniversitesi Fen Fakültesi’nden şeref bilim doktoru (Docteur ès sciences honoris causa) payesi aldı. 1990’da Academia Europaea’ya ilk Türk üye olarak seçildi, aynı yıl Avusturya Jeoloji Servisi muhabir üyesi, 1991 yılında Avusturya Jeoloji Derneği şeref üyesi oldu. 1991 yılında Kültür Bakanlığı’nın Bilgi Çağı Ödülü’nü kazandı. 1992’de İTÜ Maden Fakültesi Genel Jeoloji Anabilim dalında profesörlüğe yükseltildi. 1993 yılında Türkiye Bilimler Akademisi kurucu üyesi oldu, akademi konseyine seçildi. Aynı yıl TÜBİTAK Bilim Kurulu üyesi oldu. 1994’te Rusya Doğa Bilimleri Akademisi üyeliğine, Fransız ve Amerikan Jeoloji Dernekleri şeref üyeliğine seçildi, ayrıca kendisine Fransız Fizik Cemiyeti ve École Normale Supérieure Vakfı tarafından Rammal Madalyası verildi. Şengör 1997 yılında Fransız Bilimler Akademisi tarafından yerbilimleri dalında büyük ödül (Lutaud Ödülü) ile taltif edildi. 1998, Mayıs ayı içerisinde Şengör’e, Collège de France’ta misafir profesör olarak bir kürsü verildi. Burada “XIX. yüzyılda tektoniğin gelişmesine Fransız jeologlarının katkısı” konulu bir ders verdi ve 28 Mayıs 1998’de Collège de France’ın madalyasını aldı. 1999’da Londra Jeoloji Cemiyeti kendisine Bigsby Madalyası’nı tevcih etti. 2000 yılının Nisan ayında Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi yabancı üyeliğine seçilen ilk Türk oldu. 2004-2005 öğretim yılında Şengör, Collège de France’da “Uluslararası Kürsü” (“Chaire internationale”) profesörlüğünü deruhte etti ve 20 Mart 2005’te ikinci kez Collège de France Madalyası’nı aldı. 2006’da üç yıllığına Paris Ulusal Doğa Tarihi Müzesi onur üyeliğine getirildi ve Rus Bilimler Akademisi’ne yabancı üye olarak seçildi. 2014 yılında Leopoldina Alman Ulusal Bilimler Akademisi’ne, 2015’te de Avusturya Bilimler Akademisi’ne seçildi. 2009’da Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi (The Natural History Museum) Şengör’ü fahrî araştırmacı olarak atadı ve aynı yıl dünyanın en iyi altıncı üniversitesi addedilen Chicago Üniversitesi kendisine şeref bilim doktoru payesini tevcih etti. 2010 yılı Ekim ayında Almanya’nın bir yerbilimciye verdiği en büyük ödül olan Steinmann Madalyası ile taltif edildi. 2017’de Amerikan Jeoloji Derneği’nin Bilim Tarihi ve Felsefesi Bölümü’nün Mary C. Rabbitt ödülünü, 2018’de de Avrupa Yerbilimleri Birliği’nin katı arz konusundaki en büyük madalyası olan Arthur Holmes Madalyası’nı aldı. Şengör, Collège de France dışında İngiltere’de Oxford (Royal Society Araştırıcı bursuyla), ABD’de California Institute of Technology (Moore Distinguished Scholar olarak) ve Avusturya’da Salzburg-Lodron Paris üniversitelerinde misafir profesörlük yapmıştır.Şengör jeolojide bilhassa yapısal jeoloji ve tektonik dallarındaki çalışmaları ile ün yapmıştır. Bu konuda 17 kitap, 262 bilimsel makale, 217 tebliğ özeti, 74 popüler bilim makalesi; tarih ve felsefe ile ilgili popüler 13 kitap ve 500’ü geçen deneme yazısı yayımlamıştır. Bunların 1997-1998 yılları arasında Cumhuriyet Bilim Teknik dergisindeki “Zümrütten Akisler” köşesinde çıkmış olanları Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları tarafından 1999’da Zümrütnâme başlığı altında kitaplaştırılmıştır. 2003 yılında ise ikinci deneme kitabı Zümrüt Ayna başlığıyla yayımlanmıştır. Yaşam öyküsü 2010 yılında Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Nehir Söyleşi serisinde Bir Bilim Adamının Serüveni başlığı altında yayımlanmıştır. Şengör ayrıca pek çok uluslararası dergide editör, yardımcı editör ve yayın kurulu üyeliği yapmıştır ve yapmaktadır. Şengör, 1986 yılında Oya Maltepe ile evlenmiştir. Tek oğlu H. C. Asım Şengör 1989 yılında dünyaya gelmiştir. Celâl Şengör İngilizce, Almanca ve Fransızca bilmektedir.ARKA KAPAK YAZISIAtatürk hâlâ önemli mi bizim için? Çok önemli. Peki, akıl bizim için önemli mi, aklımızı kullanmak zorunda mıyız? Buna verilecek cevaptan, Atatürk’ün bugün bizimle ilgili olup olmadığı, onun adını hatırlayıp hatırlamamız, onun yaptıklarından ders alıp almamamız gerektiği ortaya çıkacaktır. Atatürk bize aklın neler yapabileceğini göstermiştir. Bunun mümkün olduğunu göstermiş; ama, “Ben böyle diyorum, böyle yapın,” dememiştir. Bilakis, “Ben hiçbir şey söylemiyorum, sadece aklınızı rehber edinin,” demiştir. Yaptığı bütün inkılâpların gayesi de aklın rehberliğinde Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen çağa uygun, bütün mana ve biçimiyle uygar bir toplum haline dönüştürmektir. Atatürk bir diktatör mü, değil mi? Son yıllarda yazılmış en iddialı Atatürk kitabı olmaya aday bu eserde bu ve daha birçok sorunun cevabını bulacaksınız.